Penalty hay phạt đền là một trong những tình huống kịch tính nhất trong bóng đá, và một cú đá có thể thay đổi toàn bộ trận đấu. Bài viết này sẽ giải thích chi tiết mọi khía cạnh của luật Penalty là gì, từ khái niệm, lịch sử đến quy trình thực hiện và các yếu tố tâm lý, chiến thuật. Hãy cùng tìm hiểu luật chơi trên sân để hiểu rõ hơn về luật này nhé!
Penalty là gì?
Penalty trong bóng đá là một quả phạt đền được thực hiện từ khoảng cách 11 mét (chấm phạt đền) đối diện khung thành, chỉ có một cầu thủ sút bóng và một thủ môn bảo vệ gôn.
Penalty – Một quả đá phạt trực tiếp được thực hiện cách khung thành 11 mét, chỉ có cầu thủ đá phạt và thủ môn đối mặt với nhau. Luật đá phạt Penalty, do William McCrum đề xuất năm 1890, đã được Hiệp hội Bóng đá (FA) chính thức thông qua năm 1891 để ngăn chặn các lỗi cố ý trong khu vực phạt đền. Kể từ đó, Penalty đã trở thành một phần không thể thiếu của Luật bóng đá, mang lại sự công bằng và kịch tính.
So sánh luật Penalty: 11 người, 7 người và futsal
Trong sân bóng đá 7 người, quả Penalty được lấy từ khoảng cách 6 mét, trong khi trong futsal, quả Penalty được lấy từ khoảng cách 6 mét hoặc 9 mét tùy tình huống. Quy trình cơ bản giống như trong sân bóng đá 11 người, nhưng thời gian chuẩn bị và vị trí của cầu thủ có thể khác nhau do diện tích sân nhỏ hơn.
Khi nào được đá penalty?
Trọng tài cho đội tấn công hưởng penalty khi:
- Cầu thủ đối phương phạm lỗi trong vòng cấm địa của đội mình (đẩy người, kéo áo, xoạc bóng nguy hiểm…)
- Cầu thủ để bóng chạm tay trong vòng cấm một cách không hợp lệ
- Một số trường hợp ngăn cản cơ hội ghi bàn rõ rệt
Luật đá penalty và các tình huống cụ thể
Lỗi bóng chạm tay được xác định dựa trên ý định và vị trí tay. Penalty có thể được rút ra nếu tay của cầu thủ ở vị trí bất thường (tay có cánh) hoặc cố tình chặn bóng. Tuy nhiên, nếu bóng vô tình chạm vào tay ở vị trí tự nhiên, trọng tài thường sẽ không phạt.
Vai trò của VAR và quá trình can thiệp đối với quyết định Penalty
VAR (Trợ lý Trọng tài Video) được sử dụng để xem xét các tình huống Penalty, bao gồm các lỗi trong khu vực phạt đền, xác định vị trí lỗi (trong hoặc ngoài khu vực phạt đền) và các lỗi dẫn đến Penalty. Quy trình VAR mang lại sự rõ ràng, mặc dù đôi khi vẫn gây tranh cãi về thời điểm trận đấu bị dừng.
Các tình huống đặc biệt và cách giải thích luật
Trong một số trường hợp, nếu đội tấn công có cơ hội ghi bàn, trọng tài có thể áp dụng luật lợi thế thay vì Penalty. Ngoài ra, các lỗi gián tiếp trong khu vực phạt đền (ví dụ, thủ môn chặn bóng từ đường chuyền về) sẽ dẫn đến một quả đá phạt gián tiếp thay vì Penalty.
Cách thực hiện Penalty hiệu quả
Quy trình triển khai Penalty được quy định chặt chẽ để đảm bảo tính công bằng. Dưới đây là các bước chi tiết:
- Chuẩn bị trước khi thực hiện: Bóng được đặt tại chấm phạt đền (cách khung thành 11 mét). Trọng tài sẽ xác nhận cầu thủ thực hiện quả phạt đền, có thể là bất kỳ cầu thủ nào trong đội được hưởng Penalty.
- Quy định về vị trí và hành vi của thủ môn: Thủ môn phải đứng trên vạch cầu môn, giữa hai cột dọc khung thành, và chỉ được phép di chuyển sang ngang trước khi bóng được đá. Nếu thủ môn rời khỏi vạch cầu môn sớm và cản trở cú đá, bàn thắng có thể được tính lại.
- Quy tắc cho vị trí của những người chơi còn lại: Tất cả cầu thủ (trừ thủ môn và cầu thủ đá phạt) phải đứng ngoài khu vực phạt đền, cách điểm phạt đền ít nhất 9,15 mét và chỉ được di chuyển sau khi bóng đã được đá.
- Tín hiệu trọng tài và lỗi thực hiện
- Penalty chỉ được rút ra sau khi trọng tài thổi còi. Các lỗi vi phạm phổ biến bao gồm:
-
- Cầu thủ đá bóng thực hiện động tác giả sau khi chạy ra ngoài.
- Thủ môn đã rời khỏi vạch quá sớm.
- Một cầu thủ khác đã vào khu vực phạt đền trước khi bóng được đá.
Một số lưu ý khi thực hiện Penalty
- Cầu thủ có thể giả vờ sút (đánh lừa thủ môn), nhưng không được dừng lại hoàn toàn.
- Thủ môn rời vạch vôi quá sớm trước khi bóng rời chân → penalty được đá lại (có thể kèm thẻ phạt).
- Các yếu tố tâm lý và tác động của chúng đến thành công hay thất bại: Tâm lý đóng vai trò quan trọng trong việc này. Trong khi thủ môn thường sử dụng chiến thuật gây áp lực (như “chân mì spaghetti” của Grobbelaar), tiền đạo phải giữ bình tĩnh. Áp lực từ đám đông và tầm quan trọng của trận đấu cũng ảnh hưởng đến mức độ thành công.
Vậy là bài viết đã giải đáp Penalty là gì? Luật đá phạt đền Penalty không chỉ công bằng mà còn tạo nên những khoảnh khắc đáng nhớ trong bóng đá. Để biết thêm thông tin về các luật khác như luật việt vị, luật hiệp phụ trong bóng đá, hay luật bóng trong khung thành, hãy theo dõi các bài viết chi tiết hơn!
